Projekt innowacyjny
Edukacja przez Szachy w Szkole
2020/2021
kl. I_II - 1 rok trwania Projektu
Kl. III - 2 rok trwania Projektu
Koordynatorzy i prowadzący: Jolanta Ponganis, Krzysztof Tur
Koło szachowe dla początkujących - Jolanta Ponganis
Koło szachowe dla zaawansowanych - Krzysztof Tur
Cele i założenia
Celem projektu Polskiego Związku Szachowego jest w szczególności zwiększenie umiejętności matematycznych uczniów. Szczególnie w zakresie logiki, orientacji przestrzennej, myślenia analitycznego, rozwiązywania problemów oraz kształtowanie ważnych cech osobowości; jak odpowiedzialność, koncentracja, intuicja.
Cel jest realizowany poprzez nauczanie gry w szachy jako zajęć obowiązkowych w edukacji wczesnoszkolnej przez dwa lata - obecnie kl. II i III, przeszkolenie nauczycieli z metodyki nauczania gry w szachy oraz przeprowadzenie wystandaryzowanych badań naukowych na temat ich wpływu na osiągnięcia edukacyjne i rozwój ogólny dzieci.
Tak sformułowana innowacja edukacyjna ma akceptację Ministra Edukacji Narodowej.
Szachy w naszej Szkole
Obowiązkowe zajęcia szachowe trwają przez dwa lata. W roku szkolnym 2019/2020 po jednej godzinie w tygodniu: IIA, IIB, IIC - zajęcia prowadzi Iwona Przekopska oraz IIIA i IIIB - zajęcia prowadzi Krzysztof Tur.
Dla chętnych uczniów z klas I-VIII we wtorki 16.00-17.30 Krzysztof Tur prowadzi Koło szachowe.
Szachy rozwijają
Badania pokazały niezwykle pozytywny wpływ „królewskiej gry” nie tylko na rozwój intelektualny dzieci i młodzieży, ale także społeczny, psychiczny i ogólny. Twórca teorii inteligencji wielorakich, jednej z najpopularniejszych teorii psychologiczno-edukacyjnych naszych czasów amerykański profesor Howard Gardner, właśnie przy pomocy szachów ilustruje możliwości rozwoju dwóch z dziewięciu rodzajów inteligencji człowieka ( logiczno-matematyczna i przestrzenna).
Korzyści płynące z nauczania gry w szachy na różnych etapach edukacyjnych docenia także Unia Europejska. W wydanym 15.03.2012 Oświadczeniu Pisemnym Parlamentu Europejskiego w sprawie wprowadzenia do systemów oświaty w Unii Europejskiej programu „Szachy w szkole” (0050/2011) czytamy między innymi „szachy są grą dostępną dla dzieci z każdej grupy społecznej, mogą przyczyniać się do osiągnięcia spójności społecznej i realizacji celów politycznych takich jak integracja społeczna, zwalczanie dyskryminacji, zmniejszenie wskaźnika przestępczości czy nawet walka z różnymi rodzajami uzależnień (…), bez względu na wiek dziecka szachy mogą poprawić jego koncentrację, zwiększyć cierpliwość i wytrwałość, a także rozwinąć zmysł twórczy, intuicję, pamięć oraz umiejętności analitycznego myślenia i podejmowania decyzji; mając na uwadze, że gra w szachy uczy też determinacji, motywacji i sportowego zachowania…”.
Dzieci o szachach
Szachy to fajna gra i nauka. (Mikołaj, lat 6)
Podczas gry w szachy można się nauczyć: logicznego myślenia, koncentracji no i strategii. (Mateusz,
lat 10)
Szachy uczą nas jak wygrywać i przegrywać. (Zosia, lat 8)
Gra w szachy pobudza wyobraźnię, uczy cierpliwości i odporności psychicznej. (Oskar, lat 11)
Szachy to nie tylko nauka, ale też świetna zabawa!!! (Zuzia, lat 7)
Szachy są sztuką, ponieważ nie jest łatwo w nie grać, ale miło spędzamy czas. (Magda, lat 9)
Podczas gry trzeba myśleć. Takie myślenie bardzo rozwija gracza. (Tosia, lat 8)
Szachy uczą myśleć, co się stanie później. (Ala, lat 6)
Każda gra jest inna, jak nowa przygoda. Ciągle trzeba uważać, więc ćwiczysz skupienie. (Grześ, lat 7)
Szachy mnie nauczyły, żeby szanować inne dzieci. Bo nawet jak gram z kimś słabym, to przegram, jak
zrobię błąd. (Krzyś, lat 6)
Od kiedy gram w szachy, to jestem bardziej spokojny i dostaję mniej uwag. (Maks, lat 8)
Czasem się poddaję, kiedy mi coś nie wychodzi. Ale w szachach trzeba walczyć do końca i tak się też
staram. (Julka, lat 7)
PROMOCJA PIONKA
Przekładając te zasadę na codzienne zmagania dziecka
dajemy mu szansę promocji z tego niepozornego,
smutnego, odsuniętego na boczny tor ucznia dziecka -
pionka na ucznia - zawodnika budującego z czasem
pewność siebie poprzez grę w szachy.
Rezultaty
1. nauka gry w szachy staje się pretekstem obecności dziecka z
deficytami w grupie rówieśniczej
2. staje się pasją, hobby na całe życie
3. ucieczką „ od samotności”
4. rozwija zainteresowania
5. jest polem wykazania swojej mocnej strony
przy słabych wynikach w nauce początkowej
6. daje podstawę poprawy wyników w nauce szkolnej
– poprzez rozwijanie uwagi i wzmacnianie pamięci
7. kreuje myślenie logiczne – wyobrażeniowe
8. To też żywa lekcja geometrii, która w sposób często przez ucznia
niewidoczny, pomoże mu w matematyce, fizyce, nawet technice i
geografii.
9. Królewska gra rozwija i ćwiczy również wyobraźnię przestrzenną
dziecka, poprawną koordynację ruchów, uczy określania odległości
między przedmiotami, stron świata, kierunków lewo – prawo itd.
10. Szachy rozwijają takie cechy jak opanowanie,
koncentracja, determinacja, cierpliwość, wytrwałość,
odwaga.
11. Uczą skutecznego działania pod presją, nie
poddawania się nawet w najtrudniejszej sytuacji.
12. Niewiele rzeczy na świecie, a już na pewno dyscyplin
sportu, może tak jak królewska gra nauczyć dziecko
odpowiedzialności, ponoszenia konsekwencji własnych
decyzji.
Cele
• Trening szachowy kształtuje u młodego zawodnika wolę walki i
zwycięstwa, cech istotnych dla dzieci, które ze względów zdrowotnych
nie mogą uprawiać innych sportów.
• Gra w szachy przygotowuje do zdrowej rywalizacji i postępowania
według zasad fair play.
• W szachach nie ma miejsca na brutalność, wyzwiska i wulgaryzmy.
• Młody człowiek uczy się szacunku do przeciwnika, gdyż żadnego
przeciwnika nie można zlekceważyć.
• Dzięki szachom dziecko uczy się radzić sobie ze stresem i porażką.
• Szachy korelują humanistyczną fantazję z umiejętnościami
matematycznymi i kształceniem pozytywnych postaw społecznych i
emocjonalnych.
• Szachy są grą, rozrywką, świetną zabawą i mogą stać się pasją na całe
życie.
• Uczy się także nawiązywania i utrzymywania dobrych, przyjacielskich
kontaktów z ludźmi, często z całego świata.
Kim jest uczeń uzdolniony szachowo?
• często jest mylony z dzieckiem, które po prostu wcześniej rozpoczęło
naukę gry w szachy (przedszkole, dom)
• bardzo często nie jest to stereotypowy „dobry uczeń”
• wiele dzieci z deficytami (autyzm, FAS, dysleksja, patologie) wykazuje
uzdolnienia szachowe
• często wykazuje ogólniejsze uzdolnienia matematyczno-przyrodnicze
(mogą one jednak być pochodną uzdolnień szachowych, a nie na odwrót)
• rozwinięta wyobraźnia przestrzenna
• umiejętność myślenia analitycznego i podejmowania decyzji (gorzej z ich
formułowaniem i objaśnianiem)
• umiejętność uczenia się na własnych błędach (wyciągania wniosków)
• spostrzegawczość
• ambicja
Zajęć szachowych można i warto używać do kształtowania
pożądanych postaw, zachowań i cech osobowościowych
uczniów (fair play, uczciwość, odpowiedzialność,
determinacja, nie poddawanie się, wola walki i
zwycięstwa, cierpliwość, opanowanie). Warto promować i
doceniać takie zachowania. Zajęcia te przełamują stereotyp, że w szachy mogą grać
tylko dzieci wybitnie zdolne.
Rezultaty Programu Nowojorskiego
Dlaczego szachy?
• W Chess in the Schools wierzymy w siłę szachów jako narzędzia do zmiany
życia. Do tej pory uczyliśmy ponad 500 000 najbardziej zaniedbanych dzieci w
Nowym Jorku, inspirując ich do większych osiągnięć. Każdego dnia z dumą
pomagamy dzieciom się rozwijać. Nasz wpływ można zaobserwować każdego
roku na podstawie wyników ankiet naszych nauczycieli:
• 96% nauczycieli stwierdziło, że szachy mają znaczący pozytywny wpływ na
uczniów.
• 89% nauczycieli stwierdziło, że ćwiczenia w szachy zwiększają samoocenę
uczniów.
• 91% nauczycieli stwierdziło, że ćwiczenia w szachy poprawiają umiejętności
współpracy uczniów.
• 89% nauczycieli stwierdziło, że szachy wzbogaciły umiejętności społeczne
uczniów.
• 93% nauczycieli stwierdziło, że szachy rozwinęły umiejętności uczniów w zakresie
rozwiązywania problemów.
• 92% nauczycieli stwierdziło, że nauka gry w szachy poprawiła umiejętności
analitycznego i logicznegomyślenia uczniów.
WYDARZENIA 2019/2020
Mikołajkowy Turniej Szachowy w Bakałarzewie
6 grudnia 2019 r. w Mikołajkowym Turnieju Drużynowym w Bakałarzewie uczestniczyła 6 - osobowa Reprezentacja naszej szkoły: Miłosz Kojto, Karol Sidor, Gabriel Kamiński, Kacper Ogórkis oraz Tomasz Popiel.
Mikołajkowy Turniej Drużynowy w Bakałarzewie
Ferie zimowe - aktywnie przy szachownicy - Turniej szkolny
Turnieje w roku szkolnym 2018/2019